Hayatta aldığımız birçok kararda göz zevkimize göre renk seçimleri yapıyoruz. Böylece farklı renklerle bir uyum yaratmaya çalışıyoruz. Peki renk seçimi yaparken bilimden destek almaya ne dersiniz? Yüzyıllardır çok çeşitli bilim dallarında çalışmalar yapmış bilim insanlarının geliştirdiği renk teorisi ile hayatınızın her alanında mükemmel görsel uyumu yakalayabilirsiniz.
Renk Teorisi Nedir?
“Okulda öğrendiklerimizden de hatılayabileceğimiz gibi Newton, karanlık bir odada üçgen şeklindeki bir cam prizmadan geçirdiği ışığı beyaz bir perdeye yansıttı ve perdede yedi farklı renk gördü.”
Bu renkler, gökkuşağında da sırasıyla gördüğümüz kırmızı, turuncu, sarı, yeşil, mavi, lacivert ve mor. Bu sırayı, ışığın kırılma açısı belirliyor. Ayrıca Newton bu deneyinde, bu 7 rengin birleşmesiyle beyazın ortaya çıktığını keşfetti.
Fransız fizikçi ve rahip Edme Mariotte, ressam Jacob Christoph Le Blon, ressam Claude Boutet, İngiliz böcekbilimci ve gravürcü Moses Harris, böcekbilimci Ignaz Schiffermüller, İsviçreli matematikçi Johann Heinrich Lambert, ünlü Alman yazarlar Johann Wolfgang von Goethe ve Friedrich von Schiller gibi pek çok bilim insanı ve sanatçı, renk teorisi üzerine çalışmalar yaptı ve eserler verdi.
Le Blon, ana ve ara renkleri belirlerken Harris ilk renk çemberini yarattı. Lambert bambaşka bir yaklaşımla, en üstte beyazın bulunduğu bir renk piramidi yarattı.
İlk olarak Isaac Newton tarafından ortaya atılan teori, 19. yüzyıla kadar tekrar tekrar incelendi ve geliştirildi. Bilimsel arayışlara zamanla, renklerin birbirleri ile farklı açılardan uyumu ve insanlar üzerindeki psikolojik etkileri de eklendi.
Bugün tek bir renk teorisinden bahsetmek mümkün değil. Renk teorisi dendiğinde renklerin fiziksel özellikleri, psikolojik etkileri, renk armonisi gibi bu alanda ortaya atılan tüm teoriler kast edilir.
Günümüzde, özellikle tanıtım ve pazarlama sektöründe ürün tasarımlarında, ambalaj, ürün etiketi, afiş, web sitesi tasarımlarında, iç mimaride, sinemada ve daha pek çok alanda belli başlı duyguları hedef kitleye iletmek için renklerin psikolojik etkileri baz alınıyor.
Renk Çemberi Nedir?
Renk çemberi, renklerin dalga boylarına göre sıralandıkları standart bir infografiktir. Renk çemberi, renklerin bir arada sistematik bir şekilde görülebilmesi ve birbirleriyle ilişkilerinin daha kolay algılanabilmesi için kullanılır. Renk çemberinde ana, ara ve bütünleyici renkler bir arada görülebilir.
Renk Modelleri
“Renk çemberi baz alınarak oluşturulan renk modelleri, renkleri soyut ortamda nümerik bir ifadeyle tanımlayabilmek için geliştirilmiş spesifik modellerdir. En bilinen renk modelleri, bilgisayar kullanımının yaygınlaşmasıyla günlük yaşamlarımızda da sıkça karşılaştığımız RGB ve CMYK.”
RGB renk modelinin adı, kırmızı (red), yeşil (green) ve mavi (blue) renklerin İngilizce karşılıklarının baş harflerinden meydana gelir. Bu üç rengin siyah zeminde farklı oranlarda birleşmeleriyle elde edilen renkleri tanımlamakta kullanılır. Bilgisayar, televizyon gibi monitörlerde RGB modeli kullanılır.
CMYK renk modeli ise adını camgöbeği (cyan), kızıl-mor (magenta) ve sarı (yellow) renklerin İngilizce baş harflerinden alır. K harfi siyahı temsil eder. CMYK modeli baskı teknolojilerinde kullanılır.
Aklınıza gelebilecek tüm basılı materyaller; kitaplar, gazete ve dergiler, fotoğraflar, ürün ambalajları ve kutular, tabelalar, banka kartları, biletler, poşetler, baskılı tekstil ürünleri, CMYK modeli ile renklendirilirler.